Elektrikli Araçlar Türleri
Günümüzde seri üretim aşamasında olan üç ana tipte elektrikli araç tipi mevcuttur;
- Fişsiz hibrit elektrikli araçlar,
- Fişli hibrit elektrikli araçlar,
- Bataryalı Tam elektrikli araçlar
Yukarıdaki listede sıralanan üç tip elektrikli aracın; sahip oldukları motor yapısı ve batarya şarj edilme durumları aşağıdaki Çizelgede ifade edilmiştir.
| Araç Tipi | Motor Tipi | Batarya Şarj Edilme Durumu |
|---|---|---|
| Hibrit Elektrikli Araç | İçten Yanmalı Motor Elektrik Motoru |
Dahili Olarak |
| Fişli Hibrit Elektrikli Araç | İçten Yanmalı Motor Elektrik Motoru |
Dahili ve/veya Harici |
| Bataryalı Elektrik Araç | Elektrik Motoru | Harici |
Çizelge: ... Elektrikli Aracın Motor Tipleri ve Şarj Edilme Durumları
Fişsiz Hibrit Elektrikli Araçlar
Fişsiz hibrit elektrikli araçlar iki ayrı motor yapısından yararlanır. Bu iki motor yapısı sırasıyla; konvansiyonel içten yanmalı motor (benzin, motorin, LPG yakıtı ile çalışan) ve elektrik motorudur.
İki farklı motor yapısının bir arada bulunmasının temel nedeni yalnız konvansiyonel araçlara kıyasla daha iyi bir performans ve yakıt ekonomisi sağlamaktadır.
Fişsiz hibrit elektrikli araçların temel özelliği elektrik motorunun generatör olarak kullanılmasıdır. Bu sistemde Araç yakıt motoru ile giderken elektrik motoru generatör olarak kullanılır bataryaları şarj etmek için elektrik enerjisi üretir. Tam tersi elektrik motoru olarak kullanıldığında ise, bataryalarda depo edilen enerji ile elektrik motorunu çalıştırır. Bu teknoloji yine yakıt kullandığı için, hava kirletmekte olup, tam elektrikliye geçişte kullanılmıştır. Bu seçenekte, küçük olan elektrik motor ve bataryası aracın şehir içindeki dur kalk trafiğinde faydalıdır.
Fişli Hibrit Elektrikli Araçlar
İçten yanmalı motor ve fiş ilede şarj edilebilen elektrik motoru vardır. Fişsiz hibrit elektrikli araçlara kıyasla daha büyük bir batarya grubuna sahip olması sebebiyle harici bir kaynaktan şarj olmaktadır. Bu tip araç yapısı, ayrı ayrı fosil yakıtlara bağlı olarak ve elektrik sistemine bağlı olarak veya her ikisini de aynı anda kullanma imkanına olanak tanıyarak genel yapıyı daha verimli hale getirir. Bununla birlikte; fosil yakıtlara bağlılık azalır.
Fişli Hibrit Elektrikli Araçların en önemli özelliği olan fişli yapısı sayesinde şebekeye doğrudan bağlanarak şarj işlemini gerçekleştirir. Bununla birlikte motorlu ilerleme sırasında da elektrik motorunun jeneratör olarak çalışması sayesinde bataryaya enerji akışı gerçekleşir. Böylelikle hem dahili hem de harici olarak şarj işlemi gerçekleştirilir.
Bataryalı TamElektrikli Araçlar
Bataryalı Elektrikli Araçlarda aracın tabanına yerleştirilmiş batarya ve elektrik motorundan oluşmaktadır.
Çalışma Prensibi
Bataryalı Elektrikli Araç yapısında bulundurduğu elektrik motorları, batarya grupları ve elektrik motor kontrolörü gibi parçalar vasıtasıyla tekerleri döndürmek için gerekli olan gücün akışını sağlar.
Yüksek enerji kapasiteli bataryaların şarj edilebilmesi için şebekeden sağlanan elektrik enerjisinin yanı sıra Bataryalı Elektrikli Aracın sahip olduğu rejeneratif frenleme yapısından da yararlanılır. Yani araç yokuş aşağı inerken veya frenleme yapmanız durumunda elektrik motoru jeneratör olarak çalışarak bataryaları doldurur. Alternatif akım AC ve doğru akım DC kullanılarak batarya şarj edilir.
Avantaj/Dezavantaj
Bataryalı Elektrikli Araç Avantaj / Dezavantaj
Bataryalı Elektrikli Araçların Avantajlarını;
- Bataryalı Elektrikli Araçların harekete geçmesi gereken enerjiyi bataryalardan almaktadır. Bu nedenle, çevreyi kirletici emisyon açığa çıkmaz ve bu araçlar “sıfır emisyonlu araçlar” olarak adlandırılmıştır.
- Bu araçlarda İçten Yanmalı Motor olmadığı ve bunun yerine elektrik motoru kullanıldığı için, konvansiyonel araçlara göre sessiz çalışmaktadır.
- Frenleme mekanizmasında bulunan rejeneratif frenleme sayesinde daha uzun fren ömrü sağlar ve kinetik enerji geri kazanılarak elektrik enerjisine dönüştürülmektedir. Frenleme esnasında kazanılan bu enerji bataryaları şarj etmektedir.
- Yakıt maliyeti fosil kökenli yakıtlara göre daha düşüktür.
- Bakım ve onarım maliyetleri de diğer araçlara göre daha düşüktür. Konvansiyonel araçlara nazaran yağlanması ve ayarlanması gereken parça sayısı daha az olduğu için bu durumda da büyük avantajlar sağlamaktadır.
- Motorlar direkt tekerleye güç aktardığı için, motor ile teker arasında güç kaybı içten yanmalı araçlara göre çok azdır.
